کوپ سنگ یا بلوک سنگ (Block Stone) چیست؟
کوپ سنگ که به بلوک سنگ نیز معروف است به سنگ هایی گفته می شود که به طور مستقیم از معادن استخراج می گردند. در واقع می توانیم بگوییم سنگ ها به صورت کوپ سنگ هایی بسیار بزرگ و کاملا خام از معادن بدست می آیند و برای برش کاری به کارخانجات منتقل می شوند. در ادامه بیشتر با این نوع سنگ ها آشنا می شویم.
کوپ سنگ یا بلوک سنگ چیست؟
شاید در میان اصطلاحات و واژه های بیشماری که در صنعت ساختمانی و سنگ سازی با آن ها روبرو هستیم، واژه کوپ سنگ برای عده ای ناآشنا به نظر برسد. کوپ سنگ، یا همان بلوک سنگ به سنگ هایی گفته می شود که به صورت خام و دست نخورده از دل کوه استخراج می شوند. در واقع می توان گفت، بسیاری از سنگ های زیبا و لوکس موجود در بازار، در ابتدا تنها یک کوپ سنگ بزرگ و خام و بی شکل بوده اند.
این سنگ ها معمولاً دارای ابعاد بزرگ و وزن بالا هستند و هنوز وارد مرحله برش و فرآوری نشده اند. کوپ ها نخستین مرحله ورود سنگ طبیعی به بازار ساخت و ساز هستند و نقش مهمی در تعیین کیفیت نهایی محصولات دارند. این سنگ های عظیم معمولاً به کارخانه های سنگ بری منتقل می شوند تا در آن جا بسته به نوع پروژه، به شکل های مختلف مانند سنگ اسلب یا سنگ های تایل و پلاک برش داده شوند.
سنگ هایی که به صورت کوپ از معادن استخراج می شوند شامل انواع مختلفی هستند. انتخاب نوع سنگ بستگی به کاربرد نهایی، ویژگی های ظاهری و میزان مقاومت آن دارد. استخراج کوپ سنگ از معادن با دستگاه های مخصوص و با دقت بالا انجام می شود تا کمترین آسیب به بافت سنگ وارد شود و حداکثر کیفیت حفظ گردد.
ویژگی ها و مزایای کوپ سنگ
از مهم ترین ویژگی ها و مزایای آن می توانیم به لیست زیر اشاره کنیم:
- ابعاد بزرگ و قابل برش به اندازه های متنوع
- امکان فرآوری به شکل های مختلف مانند سنگ اسلب یا تایل
- انتخاب دقیق تر و کنترل کیفی بالاتر در مراحل فرآوری
- تنوع زیاد در رنگ و طرح بسته به نوع سنگ
- مناسب برای صادرات به صورت خام یا فرآوری شده
- مقرون به صرفه برای پروژه های بزرگ ساختمانی
- قابل استفاده در تولید سنگ هایی با اندازه های مطابق با نیاز بازار
کاربردهای کوپ سنگ
از این شکل سنگ در موارد مختلف می توان استفاده کرد. در ادامه به سه کاربرد اصلی این کوپ اشاره می کنیم.
1. فرآوری در کارخانه های سنگ بری
اولین و اصلی ترین کاربرد، ارسال آن به کارخانه های سنگ بری برای برش و صیقل دادن است. این کارخانه ها بسته به نیاز بازار یا سفارش مشتری، سنگ را به قطعات مختلف برش می دهند. از جمله این موارد می توان به تولید اسلب های بزرگ، پلاک های کوچک یا قطعات مخصوص نمای داخلی و خارجی ساختمان اشاره کرد.
2. استفاده در پروژه های ساختمانی بزرگ
در بسیاری از پروژه های عظیم ساختمانی، خرید کوپ سنگ به صورت مستقیم و فرآوری آن در کارگاه های اختصاصی پروژه، باعث صرفه جویی در هزینه و هماهنگی بیشتر بین اجزای سنگ می شود. بسیاری از پیمانکاران بزرگ ترجیح می دهند به جای سنگ آماده، کوپ تهیه کرده و طبق نیاز خود آن را فرآوری کنند. این روش یکی از گزینه های محبوب برای خرید سنگ ساختمانی در حجم بالا است.
3. صادرات به بازارهای خارجی
کوپ سنگ به دلیل ابعاد بزرگ و عدم نیاز به فرآوری اولیه، گزینه ای بسیار مناسب برای صادرات است. کشورهای مختلف به ویژه چین، ترکیه و ایتالیا، خریدار کوپ سنگ ایران هستند و آن را در کارخانه های خود فرآوری می‌کنند.
انواع سنگ بلوک
سنگ های کوپ بر اساس ابعاد، وزن و میزان نظم هندسی آن ها به چند دسته مختلف تقسیم می شوند. این تقسیم بندی نقشی کلیدی در تعیین روش حمل، قیمت نهایی و نوع کاربرد سنگ در فرآیندهای بعدی ایفا می‌کند. در ادامه، با سه نوع اصلی این بلوک سنگ آشنا می شویم.
سنگ تک کوپ
سنگ تک کوپ یکی از باکیفیت ترین انواع بلوک های سنگی است که مستقیماً از معادن با دقت بالا استخراج می شود. این نوع سنگ دارای شش وجه صاف، بدون ترک، لب پریدگی یا شکستگی است و همین ویژگی باعث می شود گزینه ای ایده آل برای پروژه های لوکس ساختمانی و صادراتی باشد.
ابعاد آنها نسبت به دیگر انواع، بزرگ تر بوده و وزن آن ها معمولاً بین ۲۵ تا ۲۷ تن متغیر است. به دلیل ابعاد و وزن بالا، سنگ های تک کوپ به صورت تکی بارگیری شده و هر تریلی تنها یک عدد از آنها را حمل می‌کند. این نوع کوپ معمولاً از معادنی با تکنولوژی پیشرفته استخراج می شود که در آن دقت در برش و حداقل آسیب به بافت سنگ، در اولویت قرار دارد.
سنگ دو کوپ
سنگ های دو کوپ از نظر اندازه و وزن در سطحی پایین تر از تک کوپ ها قرار می‌گیرند. به طور معمول، هر دو عدد از دوکوپ ها، معادل یک تک کوپ در نظر گرفته می شود. اینها مستقیماً از سینه معدن استخراج شده و اغلب دارای دو یا چند وجه صاف و منظم هستند، ولی به اندازه نوع تک کوپ کامل و یک دست نیستند.
ظاهر این نوع کوپ ها ممکن است به شکل مستطیل نزدیک باشد یا حتی گاهی بدون فرم هندسی مشخصی باشند. وزن هر قطعه معمولاً در حدود ۱۲ تا ۱۳ تن است، و بنابراین دو عدد سنگ دو کوپ روی یک تریلی بارگیری می شود. این نوع سنگ برای کارخانجاتی که به دنبال توازن میان قیمت و کیفیت هستند، گزینه ای مناسب تلقی می شود.
سنگ سه کوپ
سنگ سه کوپ کوچک ترین نوع در این دسته بندی به شمار می رود و هر قطعه آن معمولاً حدود ۸ تا ۹ تن وزن دارد. در واقع، هر سه عدد از این کوپ ها مجموعاً معادل یک تک کوپ خواهند بود. این سنگ ها به دلیل ابعاد کوچک تر، حمل و نقل آسان تری دارند و سه عدد از آن ها به راحتی روی یک تریلی استاندارد بارگیری می شوند.
از نظر شکل، سنگ های سه کوپ ممکن است منظم یا نامنظم باشند و میزان سطوح صاف آن ها کمتر از دو کوپ و تک کوپ است. با این حال، در صورتی که اندازه موردنظر شما از سنگ در پروژه کوچک تر باشد یا کارخانه توانایی پذیرش سنگ هایی با ابعاد متوسط را داشته باشد، این نوع کوپ گزینه ای اقتصادی و قابل قبول خواهد بود.
چرا سنگ ها را به صورت کوپ استخراج و برش می دهند؟
شاید برایتان سوال باشد که چرا سنگ های طبیعی پس از استخراج از معدن، مستقیماً وارد مرحله برش نهایی نمی شوند و ابتدا به صورت بلوک های بزرگ یا همان کوپ سنگ در می‌آیند؟ پاسخ این سؤال به چند عامل مهم فنی و اقتصادی بازمی‌گردد.
نخست آن که، برش به صورت کوپ باعث می شود جابجایی آن از معدن به کارخانه با سهولت بیشتری انجام شود. ماشین آلات حمل و نقل سنگ، برای انتقال قطعات منظم و بزرگ بهینه سازی شده اند. در نتیجه، بارگیری و تخلیه بلوک های کوپ، هم سریع تر و هم ایمن تر صورت می‌گیرد.
از سوی دیگر، وقتی سنگ به صورت یکپارچه و با حجم بالا به کارخانه سنگ بری می رسد، فرآیند برش و فرآوری دقیق تر و هدفمندتر انجام می شود. این امکان به تولیدکننده اجازه می دهد که بسته به نیاز بازار یا سفارش مشتری، آن را در ابعاد مختلف مانند اسلب یا تایل برش دهد. در واقع، این روش، انعطاف بالایی برای تولید سنگ در اندازه های رایج ایجاد می‌کند که هم از نظر زیبایی شناسی و هم عملکردی، در پروژه های ساختمانی کاربرد زیادی دارد.
علاوه بر این، برش اولیه به صورت کوپ به کارخانه ها این فرصت را می دهد که کیفیت سنگ را پیش از فرآوری نهایی بررسی کنند. ترک ها، رگه ها یا تغییر رنگ های احتمالی در این مرحله به راحتی قابل تشخیص هستند و در صورت نیاز، می توان بخش هایی از کوپ را حذف یا تفکیک کرد تا محصول نهایی از بیشترین کیفیت برخوردار باشد.
انواع جنس سنگ کوپ
کوپ ها بسته به نوع معدن و ترکیبات زمین شناسی، در جنس های مختلف زیر موجود هستند:
- سنگ مرمریت
- سنگ گرانیت
- سنگ تراورتن
- سنگ اونیکس
- سنگ سنداستون
- سنگ بازالت
- سنگ لایم استون
- سنگ تراونیکس
- سنگ کوارتز
- سنگ آندزیت
هر یک از این سنگ ها ویژگی های مکانیکی و مقاومتی خاصی دارند و بنابراین نیازمند ابزار و تکنیک های برش متفاوتی هستند. به همین دلیل، شناخت جنس کوپ در انتخاب روش فرآوری، از اهمیت بالایی برخوردار است.
روش های برش سنگ کوپ
برش به طور کلی در دو مرحله انجام می شود که عبارتند از: در معدن و در کارخانه. در گذشته از دینامیت برای استخراج استفاده می شد، اما به دلیل خطرات ایمنی و هدررفت سنگ، روش هایی مانند اره زنجیری و سیم برش الماس جایگزین آن شدند. در کارخانه ها، کوپ های منظم با اره و کوپ های نامنظم با قله بر برش داده می شوند. انتخاب ابزار نیز به جنس سنگ بستگی دارد. برای مثال، گرانیت به ابزار خاصی با براده فولاد نیاز دارد. این برش ها در نهایت کمک می کنند تا بتوان به درستی و اصولی اندازه رایج سنگ را متناسب با نیاز بازار تولید کرد.
